W 23 rozdziale Księgi Kapłańskiej (hebr. „Wajikra”, dosł. „zawołał”) Bóg objawia Mojżeszowi wybrane przez siebie dni, które od tej pory Izraelici mają świętować. W tekście hebrajskim są one określone jako „Moadei Adonai”. Jednym z nich jest święto Pesach (wśród chrześcijan znane pod zarameizowaną formą „Pascha”) wymienione w wersie 5 i wyznaczone na wieczór 14 dnia miesiąca nisan przypadającego na okres między naszym marcem oraz kwietniem. Wtedy też, zgodnie z tekstem biblijnym, Izraelici mieli składać ofiarę na cześć Boga. Kolejnego dnia przypadało Święto Przaśników (Chag ha-Macot) trwające siedem dni. Przez cały ten okres Izraelici mieli powstrzymać się od spożywania chleba oraz wszystkich innych produktów, które powstają na zakwasie i podlegających fermentacji.
Charakterystycznym posiłkiem są w tym okresie właśnie przaśniki, czyli niekwaszony chleb znany także jako maca. Pierwszego i ostatniego dnia zakazana jest także wszelka praca, zgodnie z bezpośrednim nakazem Pana wyrażonym w Kpł 23:7-8. Innym świętem bezpośrednio nakazanym przez Boga jest szabat – niech świadczy to o randze, jaką powinniśmy przywiązywać do święta Paschy i jego prawidłowej celebracji.
Jakie są korzenie Paschy?
Tradycyjnie Pesach było świętem rolniczym, w trakcie którego Żydzi składali w świątyni ofiary z płodów rolnych oraz pierworodnego potomstwa swoich zwierząt hodowlanych. Tekst Księgi Wyjścia (hebr. Szemot, dosł. „Imiona”) łączy ten dzień dodatkowo z przełomowym momentem w tradycji żydowskiej – wyjściem z Egiptu. Rozdział 13 zawiera kolejny bezpośredni nakaz dany przez Boga i obwieszczony Izraelitom przez Mojżesza. Tradycja jedzenia niekwaszonego chleba ma wynikać z tego, „co Pan uczynił dla mnie, gdy wychodziłem z Egiptu”.
Czy Jezus obchodził Paschę? Czym jest Pascha Mesjańska?
W Biblii, a dokładnie w Ewangelii Łukasza, znajdujemy wyraźne świadectwo tego, że Jezus wraz ze swoją rodziną celebrował nakazane przez Boga święto. W Łk 2:41 czytamy między innymi, że: „Rodzice Jego chodzili co roku do Jerozolimy na Święto Paschy”.
W kontekście Święta Przaśników nie wolno także zapominać o znaczeniu Wieczerzy Pańskiej, która wedle słów Jezusa jest tak naprawdę Paschą Mesjańską. Tak jak baranek był składany w ofierze Bogu, tak też Mesjasz poniósł śmierć za grzechy ludzkości – również czternastego dnia miesiąca nisan! To właśnie w rocznicę tego dnia należy spożywać ciało i krew Chrystusa, nie w pierwszą niedzielę, która następuje po tym dniu. Ta zmiana została wprowadzona dopiero w IV wieku – próżno szukać informacji o niej w tekście biblijnym!
Nie chodzi o chrześcijańską Wielkanoc!
Niektóre dawne opracowania operują uproszczeniem, że Pascha/Pesach to „żydowska Wielkanoc”. Nic bardziej mylnego! Takie postawienie sprawy zupełnie zamazuje tożsamość obu świąt. Jeśli komuś zależy na tym, aby wiernie podążać za Jezusem oraz apostołami, niech uważnie wczyta się w tekst Biblii i obchodzi Paschę! W Dziejach Apostolskich (Dz 20:6) mowa jest o tym, że apostoł Paweł odpłynął z Filippi po Święcie Przaśników, a nie po Wielkanocy! Żaden z tekstów Tanachu czy Nowego Testamentu nie zawiera takiego sformułowania. Bądźmy wierni tradycji Biblii. Takiej, która naprawdę znajduje się w tekście i nie stanowi wymysłu późniejszych synodów. Obchodźmy zatem Paschę tak, jak robili to pierwsi chrześcijanie.
Dla tych, którzy chcieliby dowiedzieć się więcej
Jeśli są Państwo zainteresowani tematyką biblijną i chcą Państwo pogłębić swoją znajomość Słowa Bożego, serdecznie zapraszamy do wykupienia prenumeraty naszego Kwartalnika Biblijnego. Każdy numer zawiera wiele ciekawych artykułów na temat kontekstów historycznych Biblii, a także konkretnych terminów hebrajskich, które w toku licznych tłumaczeń zatraciły swoje pierwotne znaczenie. Polecamy także nasz kanał YouTube, na którym publikujemy nasze komentarze do Pism i dzielimy się nowymi spostrzeżeniami związanymi z przekazem Tanachu oraz Ewangelii. Zapraszamy wszystkie osoby, które chcą przede wszystkim kierować się tym, co zostało napisane w Biblii, nie oglądając się na późniejsze tradycje judaizmu oraz chrześcijaństwa.